antonin artaud

De indiaanse cultuur

Vertaling en nawoord: Robbert-Jan Henkes
2025 / Bibliofiele editie / oplage 123
16 pagina’s / isbn 978 94 93350 23 6 / € 24,50

In het gedicht La culture indienne grijpt Artaud terug op zijn bezoek aan de Tarahumara (een inheems volk in het noorden van Mexico met een onverbroken band tussen mens en natuur dat in alles het tegendeel was van het verfoeide geciviliseerde westen, waar mensen wonen die door de geesten verlaten zijn) en lijkt hij tot in zijn vezels, zijn botten, zijn geëxplodeerde uit elkaar gepulkte onstoffelijke stoffelijkheid de riten te herbeleven die hij daar in het ontoegankelijke gebergte bijwoonde.

De taal is even associatief als klankrijk als recht voor zijn raap. De aard van Artauds schrijfdrang bracht met zich mee dat hij zich in belangrijke mate door rijm en ritme liet leiden. Als er staat l’un deux lees je ook l’un d’eux, in poux rouges zit evengoed peaux rouges, het ‘mirer’ (loeren) komt terug in Mirador en in mimire, in pitri zit pitre, pétri en de p van père, en zo zeilt en laveert Artaud zich ondanks, nee dankzij deze klankovereenkomsten naar een visioen dat niet alleen in de woorden ligt maar ook en misschien zelfs vooral in het hypnotische ritme van de tekst, als de dans, de doorleefde nachtelijke rictus-rite van de rode grond zelf. Immers, aldus Artaud: ‘Tout vrai language est incompréhensible.’

Links | franse reeks | antonin artaud